Wat betekent evidence-based (practice)?
Definitie evidence-based
Allereerst de term evidence-based. Letterlijk betekent dit ‘op bewijs gebaseerd’. Het gaat er hierbij om dat je gebruik maakt van het beste beschikbare bewijs. Je gaat dus niet enkel af op je mening bijvoorbeeld.
Een psychiater baseert bijvoorbeeld de behandeling van winterdepressie op de meest recente inzichten uit de wetenschap. Een politicus baseert uitspraken over klimaat op de nieuwste rapporten die zijn verschenen. Een personal trainer baseert zich bij het selecteren van oefeningen op onderzoeken die eerder zijn uitgevoerd. Een coach raadpleegt bronnen alvorens hij/zij/die overgaat tot bepaalde oefeningen.
Klinkt vrij logisch tot nu toe toch? Je gaat er eigenlijk vanuit dat je werkt volgens de nieuwste inzichten. Er is grondig onderzoek gedaan naar wat wel werkt en wat niet. Het is dus bewezen effectief.
Kritiek op evidence-based
Toch is er ook wel eens kritiek op evidence-based. Hoezo dan? Je past toch toe wat het beste werkt? Dat is immers onderzocht door de wetenschap.
We nemen het voorbeeld van een personal trainer – laten we hem Bas noemen. Bas heeft in een wetenschappelijk artikel gelezen dat een conventional deadlift (een bepaalde deadlift waarbij je voeten onder je heupen staan – zie linkerfoto) zorgt voor meer hefboom, waardoor je meer gewicht van de grond zou kunnen tillen. Een sumo deadlift (waarbij je je voeten veel wijder hebt staan – zie rechterfoto) heeft minder hefboom waarbij je minder gewicht van de grond kan tillen. (En ja, dit zijn foto’s van mij op powerliftwedstrijden.) Bas wil bij zijn powerliftwedstrijd voor goud gaan, dus hij besluit om alleen nog maar conventional deadlifts te doen. Want ja, daarmee tilt hij meer kilo’s. Echter, na verloop van tijd krijgt Bas steeds meer last van zijn onderrug. Hoezo? Een conventional deadlift is toch de beste optie van de twee?
Wat Bas hierbij even vergeet is dat zijn heupkom een dusdanige vorm heeft, waardoor conventional deadlifts niet echt de beste optie voor hem persoonlijk zijn. Misschien is op papier een sumo deadlift minder optimaal, maar niet voor hem omdat hij op die manier zijn rug veel rechter kan houden, waardoor hij geen rugpijn meer krijgt.
Hetzelfde geldt voor psychiater Lilian en haar patiënt die ze behandelt voor winterdepressie. Op papier is lichttherapie de beste behandelingsoptie, maar misschien reageert deze patiënt hier helemaal niet op en is dus een andere optie beter.
Het is dus altijd heel erg belangrijk om niet alléén maar naar wetenschap te kijken, maar altijd verder te kijken dan dat. Wat is bijvoorbeeld de voorkeur van de patiënt/cliënt? Want ja, wellicht dat diegene niet van lichttherapie en conventional deadlifts houdt. En wat zegt iemands professionale expertise? Misschien hebben Bas en Lilian wel vaker een dergelijke casus gezien en kunnen zij uit hun eerdere ervaringen putten.
Evidence-based practice
En daar komt het zogeheten evidence-based practice om de hoek kijken. Hiermee baseert iemand zich op de wetenschappelijke literatuur, maar neemt diegene ook zijn/haar/diens professionele expertise mee én de voorkeuren van de patiënt/cliënt.
Bas besluit dus over te stappen op sumo deadlifts en Lilian besluit te starten met cognitieve gedragstherapie. Zij baseren zich nog steeds op de best beschikbare evidence, maar wegen deze evidence af met hun expertise en wat de patiënt/cliënt wil, waardoor ze uiteindelijk wel het resultaat krijgen waar ze naar op zoek waren.
